ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ- ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ
Στράτος Θεοφιλογιαννάκος, Ειδικός Καρδιολόγος
Κλινική Άγιος Λουκάς, Θεσσαλονίκη
Τι είναι η μιτροειδής βαλβίδα και τι η ανεπάρκεια αυτής?
Η μιτροειδής βαλβίδα βρίσκεται μεταξύ των δύο αριστερών κοιλοτήτων της καρδιάς, του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας (Εικόνα 1). Αποτελείται από δύο πέταλα τα οποία ανοιγοκλείνουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζουν τη ροή του αίματος προς μία μόνο κατεύθυνση (προς τα εμπρός) και να μην επιτρέπουν την οπισθοδρόμησή του. Στην ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας υπάρχει μια ανεπαρκής σύγκλειση της βαλβίδας επιτρέποντας την προς τα πίσω ροή του αίματος (Εικόνα 2). Η ανεπάρκεια μιτροειδούς μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε ηλικιωμένους, όσο και σε νέους ασθενείς και μπορεί να οφείλεται σε εκφύλιση της βαλβίδας ή σε κληρονομικούς παράγοντες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας μιτροειδούς?
Η νόσος μπορεί να είναι ασυμπτωματική (ακόμη και στις σοβαρού βαθμού περιπτώσεις) ή να εμφανιστεί με δύσπνοια (στην προσπάθεια ή/και στην ηρεμία), βήχα, αδυναμία, αίσθημα παλμών (αρρυθμία) ή/και οιδήματα κάτω άκρων.
Ποια είναι η χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων της μιτροειδούς βαλβίδας?
Η χειρουργική θεραπεία των παθήσεων της μιτροειδούς βαλβίδας περιλαμβάνει την επιδιόρθωση ή την αντικατάσταση της βαλβίδας με προσθετική. Υπάρχουν δύο τύποι προσθετικών βαλβίδων, οι βιολογικές και οι μεταλλικές. Οι βιολογικές βαλβίδες κατασκευάζονται από ζωικούς ιστούς, δεν χρειάζονται αντιπηκτική αγωγή και ο μέσος όρος ζωής τους είναι 10-13 χρόνια. Οι μεταλλικές βαλβίδες είναι κατασκευασμένες από διάφορα κράματα και ύφασμα. Φθείρονται με βραδύτερο ρυθμό αλλά εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο θρομβώσεων και θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Η χρήση αντιπηκτικής αγωγής κρίνεται απαραίτητη για όλη τη διάρκεια της ζωής.
Πότε κάνουμε επιδιόρθωση της μιτροειδούς βαλβίδας?
Η επιδιόρθωση της μιτροειδούς βαλβίδας αποτελεί την καλύτερη θεραπεία για τη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια και για κάποιους με σοβαρού βαθμού στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας.
Γιατί η επιδιόρθωση υπερέχει της αντικατάστασης της μιτροειδούς βαλβίδας?
· Διατηρείται η φυσική βαλβίδα του ασθενούς,
· αυξάνει την επιβίωση των ασθενών,
· εξασφαλίζει την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς,
· έχει χαμηλότερο ποσοστό μετεγχειρητικών επιπλοκών,
· ο ασθενής δε χρειάζεται να λαμβάνει μακροχρόνια αντιπηκτικά φάρμακα (τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγικών επιπλοκών).
· έχει μικρότερο κίνδυνο λοίμωξης,
· μεγαλύτερη αντοχή στο χρόνο από τις προσθετικές βαλβίδες.
Τι εξετάσεις προηγούνται του χειρουργείου?
Πολύ σημαντικό βήμα πριν το χειρουργείο επιδιόρθωσης της μιτροειδούς είναι η λεπτομερής γνώση της ανατομίας της βαλβίδας αλλά και η εντόπιση της περιοχής που κυρίως πάσχει. Η προεγχειρητική εξέταση περιλαμβάνει τη λεπτομερή υπερηχοκαρδιογραφική μελέτη με διαθωρακικό αλλά κυρίως με διοισοφάφειο υπερηχοκαρδιογράφημα (2- και 3-διαστάσεων) από τα οποία λαμβάνονται χρήσιμες πληροφορίες για την παθολογία της βαλβίδας. Με βάση τις πληροφορίες αυτές ο χειρουργός καταστρώνει το χειρουργικό του πλάνο. Επίσης πριν από οποιοδήποτε χειρουργείο καρδιάς όλοι οι άντρες άνω των 40 και όλες οι γυναίκες άνω των 50 υποβάλλονται σε στεφανιογραφία (μια εξέταση που ελέγχετα αν τα αγγεία της καρδιάς έχουν στενώσεις) έτσι ώστε αν βρεθεί κάποια σημαντικού βαθμού στένωση να υποβληθούν ταυτόχρονα με την επιδιόρθωση και σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη (by-pass).
Πως γίνεται η επέμβαση?
Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ο χειρουργός μπορεί να εφαρμόσει διάφορες τεχνικές ή συνδυασμό αυτών (ανάλογα με την περίπτωση). Η εκτομή μέρους της βαλβίδας, η εμφύτευση συνθετικών χορδών για την καλύτερη στήριξή της καθώς και η χρήση ειδικών δακτυλίων (οι οποίοι τοποθετούνται γύρω από τη βαλβίδα) είναι μερικές από τις τεχνικές που εφαρμόζονται (Εικόνα 3).
Υπάρχουν ακατάλληλοι ασθενείς για επιδιόρθωση μιτροειδούς?
Οι ασθενείς με έντονα επασβεστωμένες βαλβίδες δεν αποτελούν τους καλύτερους υποψήφιους για επιδιόρθωση. Ο χειρουργός ανάλογα με τα ευρήματα του υπερηχογραφήματος προεγχειρητικά αλλά και με βάση την εμφάνιση της βαλβίδας κατά τη διάρκεια του χειρουργείου θα κρίνει αν ο συγκεκριμένος ασθενής είναι κατάλληλος για επιδιόρθωση.
Πόσο σύντομα μετά το χειρουργείο αναμένουμε να δούμε βελτίωση των συμπτωμάτων?
Αυτό ποικίλει από ασθενή σε ασθενή. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν άμεση ανακούφιση των συμπτωμάτων, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις είναι αναγκαίο να
Πόσο διαρκεί το αποτέλεσμα της επιδιόρθωσης της μιτροειδούς βαλβίδας?
Το αποτέλεσμα της επιδιόρθωσης είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στο χρόνο και σαφώς μακρύτερης διάρκειας από τις προσθετικές βαλβίδες. Μελέτες έχουν δείξει ότι στο 95% των περιπτώσεων οι επιδιορθωμένες βαλβίδες λειτουργούν τέλεια 20 χρόνια μετά την εγχείρηση της επιδιόρθωσης.
Ποια είναι η εμπειρία του δικού μας κέντρου?